1. Quyền sáng kiến kinh tế (số 336). Sự tự do của cá nhân trong lãnh vực kinh tế là một giá trị cơ bản và là một quyền lợi bất khả nhượng. Sáng kiến tự do và trách nhiệm biểu lộ con người như là một chủ thể sáng tạo và sống tương quan. Chối bỏ quyền này sẽ phá hủy tinh thần sáng khởi và bản lĩnh của người công dân. Quyền này chỉ có thể bị Nhà Nước hạn chế khi nó không thể nào dung hợp với ích lợi chung, hoặc khi sự hành sử nó gây ra xung đột với ích lợi chung.
2. Nguồn lực[1] chính yếu của con người là chính con người (số 337).
Tầm quan trọng của khả năng sáng tạo và kinh doanh. Con người dùng trí tuệ của mình để khai thác những tiềm lực sản xuất của trái đất và thoả mãn những nhu cầu của nhân loại.
A. Doanh nghiệp và các mục tiêu của doanh nghiệp
1. Doanh nghiệp như là một xã hội của những con người (số 338).
Những mục tiêu của doanh nghiệp nhắm phục vụ công ích:
a) Kinh tế: sản xuất các của cải và dịch vụ; tạo ra sự giàu sang cho các chủ nhân cũng như cho những tác nhân khác.
b) Xã hội và luân lý: tạo nên những cơ hội để gặp gỡ, hợp tác, đánh giá những khả năng của các cá nhân.
Dưới cái nhìn của Kitô giáo, doanh nghiệp là một xã hội của tư bản và một xã hội của những con người.
2. Cộng đồng là một lợi ích cho tất cả mọi người chứ không chỉ có một vài người (số 339). Thí dụ: hợp tác xã, xưởng thủ công nghệ, doanh nghiệp canh tác trong phạm vi gia đình, trong đó nêu bật giá trị của lao công, ý thức về trách nhiệm cá nhân và xã hội, tổ chức dân chủ.
3. Lợi nhuận chính đáng của doanh nghiệp (số 340)
Khi doanh nghiệp mang lại lợi nhuận thì có nghĩa là đã biết sử dụng tốt những nhân tố sản xuất. Tuy nhiên, lợi nhuận không phải là mục tiêu duy nhất mà doanh nghiệp đeo đuổi. Ngoài ra cần nhắm đến:
- bảo vệ phẩm giá con người;
- việc làm cho phép tăng trưởng nhân vị của người lao động;
- tạo nên một cộng đồng liên đới;
- vượt qua những tranh chấp đòi hỏi tiện ích của riêng nhóm (chủ / thợ);
- hướng đến một “sinh thái học xã hội” lao động;
- bảo vệ môi trường.
4. Tuy lợi nhuận chính đáng là điều được phép, nhưng cho vay nặng lãi là điều trái với luân lý (số 341)[2]. Sự cho vay nặng lãi cũng giống như giết người cách gián tiếp, bởi vì đã tiêu diệt nhiều sinh mạng. Sự lên án việc cho vay nặng lãi cũng nới rộng đến những quan hệ kinh tế quốc tế, cách riêng đối với những nước kém mở mang.
5. Hiện tượng toàn cầu hóa (số 342)[3].
Cần phải có một sự phát triển chung, đứng trước những bối cảnh kinh tế càng ngày càng rộng lớn. Nhà Nước càng ngày càng thấy bị giới hạn trong việc điều hành những tiến trình thay đổi nhanh chóng liên quan đến các tương quan kinh tế và tài chánh quốc tế. Từ đó các doanh nghiệp mang thêm những trách nhiệm mới trong việc phát huy sự phát triển toàn diện và liên đới của toàn thể nhân loại. Buộc phải lựa chọn, hoặc là sự phát triển trở thành chung cho tất cả mọi phần trên thế giới, hoặc là nó sẽ bị suy thoái ngay tại những miền vốn liên tục phát triển (thông điệp Sollicitudo rei socialis, số 17).
B. Vai trò của doanh nhân và người điều khiển doanh nghiệp[4]
1. Cạnh tranh trong sáng tạo và hợp tác (số 343). Những đức tính của người điều khiển doanh nghiệp: ý thức trách nhiệm, hăng say làm việc, khôn ngoan trước những rủi ro, tín nhiệm và trung thành trong tương giao giữa người với người, nghị lực trong khi thi hành, vv
2. Các công nhân là tài sản quý báu nhất của doanh nghiệp (số 344). Trong những quyết định quan trọng, các doanh nhân và người điều khiển doanh nghiệp cần phải lưu ý không những đến hiệu năng kinh tế tài chánh, mà còn đến phẩm giá của các công nhân nữa.
3. Khuyến khích nhu cầu gia tăng phẩm tính (số 345)
- Cổ võ đời sống gia đình, đặc biệt là các bà mẹ;
- Tăng gia phẩm tính sản xuất, các dịch vụ, nếp sống trong doanh nghiệp;
- Nâng cao phẩm tính trong việc đầu tư vào những lãnh vực cho phép các cá nhân tận dụng sức lao động của mình.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] Nguồn lực hay tài nguyên, nguyên liệu: resources.
[2] Cho vay nặng lãi (tiếng Latinh usura, tiếng Pháp usure, tiếng Anh usury).
[3] Hiện tượng toàn cầu hóa sẽ còn được bàn rộng dưới đây (số 361-372).
[4] Tiếng Anh: business owners and management.- Tiếng Pháp: entrepreneurs et directeurs d’entreprise.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét